Afet planlamasında deprem riski belirsizliklerinin değerlendirilmesi
Künye
Fahjan, Y., Pakdamar, F., Eryılmaz, Y., Kara, F.İ. (2015). Afet planlamasında deprem riski belirsizliklerinin değerlendirilmesi. Doğal Afetler ve Çevre Dergisi, 1 (1-2), 21-39.ss.Özet
Toplumsal yaşamın sürdürülebilirliğini sağlamak, can ve mal kaybına neden olan afetlere karşı direnci artırmak, toplulukları afete hazırlık konusunda bilinçlendirmek ve tüm bileşenleri hazırlıklı bulundurmakla mümkün olabilir. Afet planlaması olası bir afet sonrasında toplumun olumsuz yönde etkilenmesini azaltmak ve kaynakların doğru kullanım hedeflerini gözeten bir yaklaşımdır. Ülkemizdeki kayıplarda da önemli bir yere sahip depremin risk değerlendirmelerinde deterministik ve olasılıksal yöntemler olmak üzere iki temel yaklaşım bulunmaktadır. Bu çalışmada deprem risk değerlendirmesine, yer hareketi, yapı envanteri ve yöntem bileşenlerinde mevcut olan belirsizliklerin etkisi araştırılmıştır. Çalışmada, Marmara bölgesinin önemli fay hatlarına yakın ve Kocaeli Depremi (1999) şiddetinin en fazla hissedildiği yerleşimlerden biri olan Gebze (Kocaeli) ilçesi seçilmiş, deprem senaryolarıyla risk yapısı değerlendirilmiştir. Senaryo depremleri uygulanırken depremin kaynağı, depremin büyüklüğü ve zemin parametrelerinin riske etkisi incelenmiştir. Risk değerlendirmeleri sonuçlarına göre bina hasarı, can kaybı ve barınak ihtiyacı oranları hesaplanmıştır. Ayrıca mahalle bazında beklenen şiddet, hasar seviyeleri zemin etkisinin dikkate alındığı ve alınmadığı durumlar için harita üzerinde ayrı ayrı gösterilmiştir. Bu değerlendirmeler ülkemiz için hazırlanmış sismik tehlike bilgisi, yerel zemin bilgisi ve bina envanterindeki unsurları içeren veriler ile CBS verilerini birleştirebilen ön hasar tespit yazılımı, AFAD-RED kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Sonuç olarak, deprem risk planlamasında yer hareketi tahmin belirsizliklerinin kayıp tahmini sonuçları üzerindeki önemi gösterilmiştir. To obtain the sustainability of social life and to increase resistance to disaster that cause loss of life and properties; it is possible to raise awareness in the community about disaster preparedness and engross to take all the components. Disaster planning is an approach that targets the correct use of resources to decrease negative impacts in the community after the disaster. In Turkey, earthquake losses have an important role in disaster planning. There are two basic approaches for earthquake loss estimation used in disaster planning namely deterministic and probabilistic. Uncertainties of the seismic risk assessment parameters can be generated from ground motion computations, structural inventories and risk methodologies. In this study, uncertainties in the ground motion estimations are investigated. Gebze district that located close to major fault lines at Marmara region, and had significant damage during Kocaeli earthquake (1990), is selected as a study case for the risk assessment scenarios. The uncertainties parameters in ground motion computation that have major effect on the risk assessment are considered as earthquake source, earthquake magnitude and soil parameters. As a result, building damage ratios, loss of life and the need for shelter are computed. The soil amplification effects on the seismic intensity level and damage ratios are emphasized. The earthquake hazard estimation and risk assessment computation were performed utilizing geographic information system based software AFAD-RED. The software combines the scenario based seismic hazard procedure with the existing building inventories and soil data for the risk estimations. As a result, it is concluded that, uncertainties in ground motion computations have important effect on the seismic risk assessment and should be considered in disaster planning process.
Kaynak
Doğal Afetler ve Çevre DergisiCilt
1Sayı
1-2Bağlantı
http://dergipark.ulakbim.gov.tr/daced/article/view/5000139686/5000128040https://hdl.handle.net/11494/1024