Ülke orman amenajman felsefesindeki değişim: 1972’den günümüze Artvin planlama birimi

Abstract

Ülkemizde 1963 yılında ilk dönem orman amenajman planlarının hazırlanması ve uygulamaya aktarılması ile gerçek anlamda planlı ormancılığa geçilmiştir. Yaklaşık 40 yıllık süreçte envanter ve teknik ormancılık uygulamalarında bir takım gelişmeler olmasına rağmen, odun üretimi eksenli klasik ormancılık anlayışı devam ettirilmiştir. Son 10 yıllık dönemde ise başta biyolojik çeşitlilik sözleşmesi ve paralelinde gelişen süreçlerde yer alarak dünyadaki gelişmeleri yakından izleyen ülkemiz, ormancılık felsefesinde değişime giderek Ekosistem Tabanlı Çok Amaçlı Planlama (ETÇAP) yaklaşımını prensipte kabul etmiş ve gerekli altyapısal değişikliklere başlamıştır. Dünden bugüne ülke ormancılık felsefesindeki değişimin orman amenajmanı perspektifinden ele alındığı bu makalede; araştırma alanı olan Artvin Merkez Planlama Biriminin odun üretimi eksenli klasik planlama yaklaşımı ilkeleri doğrultusunda hazırlanan iki dönem orman amenajman planı verileri ve ETÇAP yaklaşımı ilkeleri doğrultusunda 2001–2003 yıllarında toplanan veriler, bonitet, yaş sınıfı, servet ve artım gibi meşcere parametreleri açısından karşılaştırılmıştır. Araştırma alanı baz alınarak, ormancılık tekniği ve felsefesindeki değişim ve gelişimin yansımaları; tablo, grafik ve haritalar yardımıyla ortaya konulmuştur. Değişimi sindirmek için geçmişi iyi sorgulamak, analiz etmek ve doğru sonuçlar çıkarmak, uygulamaya aktarmak içinse; yasal, teknik ve bilimsel altyapıya ek olarak finansman ve donanımlı uzman kadrolar oluşturmak gerekmektedir.

Forest management plans were firstly prepared and implemented in Turkey between 1963 and 1973. All forests in Turkey have been managed with timber oriented forest management philosophy; however, there have been some developments about inventory and silviculture techniques for approximately 40 years. Last decade, Turkey participated in Convention of Biological Diversity in Rio (1992) and included in both Pan – European and Near East Region Conventions. Nowadays, Turkish forest management philosophy has changed from timber management to ecosystem-based multiple-use forest planning with the principles of “sustainable forest management” criteria and indicators drafted in a few national and international agreements. Thus, Turkish forestry is underway in a re-structuring process. This paper presents evolution of the traditional forest management philosophy in Turkey since 1963. This study was carried out in Artvin Planning Unit. Past two decade planning periods (managed under timber management approach) was compared with current case study data used for forest multiple use management approach based on ecosystem in terms of distribution of age class, site class and change of volume and increment. In conclusion, former applications and techniques for adaptation of improvement must be analyzed and interpreted properly. Monetary resources and experts as well as legal, technique and scientific framework must be provided.