Dünyada doğayı koruma hareketinin tarihsel gelişimi ve güncel boyutu

Abstract

Doğa koruma, güncel bir konu olmasına rağmen, aslında, asırlara dayanan tarihinden dolayı yeni bir olgu değildir. Tarih boyunca kimi yöneticiler, hükümdarlar ve özel arazi sahipleri, eşsiz doğal değerlere sahip olan belli bazı yerleri korumak için sarfettikleri çabaları gösteren sayısız örnek vardır. Özünde bu alanlar av yapmak üzere yaban hayatı türlerini korumak için izole edilen ve tasarlanan av koruma alanlarıydı. 1872 de ilan edilen Yellowstone Milli Parkı, büyük bir korunan alanın, modern anlamda bir milli park olarak tasarlanmasına örnektir. Alan koruma yaklaşımı günümüzde doğayı korumanın en etkili yollarından biridir ve çok sayıda kuruluş, çeşitli sistem ve kategoriler üzerinde çalışmaktadır. Ne yazık ki korunan alanlar ağında görülen büyümeye rağmen, bazı ülkelerde çok sayıda korunan alan, etkili bir şekilde korunamamaktadır. Bu çalışma ile doğa koruma sistemleri ve stratejilerinin dünyadaki tarihsel gelişimi özetlenmektedir. Çalışma sonunda anlaşılmaktadır ki; Dünyada özellikle Amerika ve Avrupa, doğa koruma konusunda çok derin bir tarihi geçmişe sahiptir ve uluslar arası anlaşmalar ve sözleşmelere katılım konusunda öncü durumundadır.

Although nature conservation is a well recognized topic at present, it is not a new phenomenon. Throughout history, there are numerous examples of efforts made by governments, rulers, or individual land owners to protect certain land areas that possessed unique natural values. While many of these areas were actually isolated as game preserves for hunting, they were also designed to conserve wildlife. The establishment of Yellowstone National Park in 1972 marks the modern concept of a national park as it was designed on a very large protected natural area. Presently, one of the most efficient ways for nature protection is “area conservation approach” that many organizations have been developing various systems and categories about. Unfortunately, in spite of such improvements and the extension of the protected area network, many of these areas are not properly protected and/or managed in some countries. This study summarizes the historical evolution of nature conservation systems and strategies in the world with the related international legislative aspects as well. As it stated in this paper, USA and Europa have a well known history on nature conservation and show great concern in respect to participating to the international convention and arrangements.