Artvin ili arazisinin topografik ve bazı fiziksel özelliklerinin tespiti ve bu özelliklerin arazi örtüsü ile ilişkisinin incelenmesi

Abstract

Bu çalışmada, ülkemizin kuzeydoğu sınırında yer alan, bünyesinde çok sayıda korunan alan içeren, sahip olduğu doğal kaynaklar nedeniyle birçok yatırım projesinin planlandığı ve gerçekleştirildiği Artvin ilindeki arazinin topografik (yükseklik, eğim ve bakı) ve bazı fiziksel (BTG ve AKKS) özelliklerinin tespiti ve bu özelliklerin arazi örtüsü ile ilişkisinin ortaya konulması amaçlanmıştır. Bu kapsamda, 1/25000 ölçekli sayısal topografik haritalar, sayısal toprak haritaları ve CORINE 2006 arazi örtüsü haritaları kullanılarak ilçe arazilerinin eğim, bakı, yükseklik, BTG, AKKS ve arazi örtüsü yönünden alansal ve yüzde olarak dağılımları Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS)’nden yararlanılarak tespit edilmiştir. Ardından seçilen arazi kullanımlarının (orman, tarım, çayır-mera) eğim, bakı, yükseklik, BTG ve AKKS parametreleri için belirlenen aralıklara göre dağılımları incelenmiştir. Yapılan çalışma sonucunda, Artvin il genelinin %48.32’sinin 1000-2000m arasında, %31.07’sinin 2000 metrenin üzerinde konumlandığı, Hopa dışındaki tüm ilçelerin ortalama yüksekliğinin Türkiye ortalamasının (1132m) üzerinde olduğu ve İl’in %81.25’inin %30 eğimin üzerinde olduğu tespit edilmiştir. Dolayısıyla, İlin oldukça yüksek ve engebeli bir topografyaya sahip olduğu görülmüştür. Ayrıca, il genelindeki hâkim toprak grubunun %49.65’lik oranla “kahverengi orman toprağı (M)” olduğu ve ilin %62.94’ünün VII. sınıf arazi üzerinde yer aldığı belirlenmiştir. Bu çalışmayla birlikte, hem Artvin ilinde ilçe bazında arazi kullanım planlarının oluşturulmasına ve yanlış arazi kullanımlarının tespitine yönelik verilere ulaşılmış hem de İl’de gerçekleştirilecek olan yatırım projeleri ve bilimsel araştırma çalışmaları tarafından ihtiyaç duyulan istatistik ve envanter bilgileri sağlanmıştır.

n this study, the aim was to determine topographic (elevation, slope, and aspect) and some physical (Great Soil Groups (GSG) and Land Use Capability Classes (LUCC) characteristics of the land in Artvin and to reveal relations between these characteristics and land cover of the city that lies along the northeast border of Turkey and due to its natural resources, consists of several protected areas as well as many development projects -both planned and ongoing. Within this scope, areal and percentile distributions in respect to slope, aspect, elevation, GSG, LUCC and land cover were determined for eight towns of Artvin using digitized 1/25000 topographic and soil maps along with CORINE 2006 land cover map with the help of Geographical Information System (GIS). Then, distributions of chosen land use types (forest, agriculture, grassland/meadow) were investigated according to the determined-ranges for the parameters of slope, aspect, elevation, GSG, and LUCC. The results showed that about 48.22% of Artvin’s whole land is between an elevation ranges of 1000 – 2000 m while 31.07% of the land lies above 2000 m. Moreover, average elevation of all the towns, except for Hopa, is over the country’s mean elevation of 1132 m and 81.25% of the city’s land consists of more than 30% slope, meaning that topography of the land in Artvin has a high elevation and rugged terrain. In addition, it was also determined that, in general, brown forest soil (M) is the dominant soil group with a rate of 49.65% and 62.94% of whole area in Artvin is characterized as land capability class of VII. The data acquired with this study can be used on creating land use plans for all the towns and on determining misuse of lands in Artvin. In addition, these data can also be helpful in fulfilling a need of statistical and inventorial information for both scientific research and development projects planned in Artvin.