20. Yüzyılın başında londra’da bir islam tebliğcisi: hoca kemaleddin ve woking müslim misyonu

Abstract

Bu makale, Birleşik Krallık’ta 1889 yılında ilk olarak bir camii formunda ibadete açılan Woking camiinin müdavimlerinden oluşan Woking Müslüman topluluğunu (Woking Muslim Community) ve bu topluluğun aktif liderliğini üstlenen Hint asıllı bir avukat olan Hoca Kemaleddin’i konu edinmektedir. Hindistan’da ortaya çıkan Kadiyanilik ya da Ahmediyye’nin Lahor koluna bağlı olduğu iddia edilen Hoca Kemaleddin, Londra’da vermiş olduğu seminer ve konferanslarla pek çok İngiliz’in hidayetine vesile olması ile dikkat çekmektedir. Araştırmamız, bir dava lideri olarak Hoca Kemaleddin üzerine yoğunlaşmakla beraber Londra’nın Woking kasabasında açılan caminin açılış ve tarihi sürecini ele almaktadır. Makalede, ayrıca Hoca Kemaleddin’in kurucusu olduğu Woking Müslim Misyonu’nu ve Hindistan’ın Kadiyan kasabasında ortaya çıkan Ahmediyye hareketinin bu misyon üzerindeki faaliyetleri incelenmektedir.

This article examines the Woking Muslim Community, a congregation who worshipped in the first purpose-built mosque of the United Kingdom, opened in 1889 and Khwaja Kamaluddin, an Indian-born lawyer who took on the active leadership of the community. Khwaja Kamaluddin, allegedly affiliated with Qadiyani or Lahore Ahmadiyya emerged in India, is pointed out giving a number of seminars and conferences about Islam in London and playing an instrumental role in the conversion of many British people into Islam. Our research focuses on Khwaja Kamaluddin as a mission leader and discusses the opening and historical process of the mosque situated in the town of Woking, London. Morever, the article deals with the Woking Muslim Mission, founded by Khwaja Kamaluddin, as well as the activities of the Ahmadiyya movement that emerged in the town of Qadiyan in India on that mission

تتناول هذه المقالة الجمعية اإلسالمية في بلدة ووكينغ الواقعة في محيط لندن، والتي أشرف على تأسيسها المحامي الهندي خوجا كمال الدين جاعالً مق َّرها في مسجد ووكينغ الذي تأسس عام 1889 كأول مسجد للمسلمين في بريطانيا. وقد ا َّدعى البعض أ َّن المحامي أ َّن نشاطه الدعو َّي خوجا كمال الدين هو من الطائفة القاديانية إالَّ في دخول العديد من البريطانيين في اإلسالم. ً ومؤتمراته كانت سببا ِّط الضوء على الدور الذي قام به خوجا كمال الدين في مقالتنا تسل ، ً قيادة الجمعية اإلسالمية في ووكينغ وتأسيسه للمسجد فيها رسميا عالوة على ذلك تتناول التنافس الحاصل من الطائفة القاديانية التي سعت إلى استثمار المسجد لخدمة مبادئها وأفكارها.