Hadislerde ihsan kavramı

Abstract

İslâm’ın inanç, ibadet ve ahlâkî değerler manzumesinin tamamında yer alan şemsiye kavramlardan birisi ihsan kavramıdır. Zira insanı ahsen-i takvim üzere yaratan Allah, Kur’an’da mahlûkata en güzel şekli verdiğini, kendisinin en mükemmel yaratıcı olduğunu, kullarına karşı son derece cömert davrandığını ihsan kavramının değişik kullanımlarıyla ifade etmiştir. Bu kavram ayrıca yüksek ahlâkî bir değer olarak, başta Hz. Muhammed olmak üzere birçok peygambere atfedilmiş ve onlardan “Muhsinler” diye bahsedilmiştir. İnsan da Allah’a karşı kulluk vazifesi başta olmak üzere, beşerî ilişkilerinde ve tüm mahlûkata karşı tutum ve davranışlarında ihsan üzere davranmakla yükümlü tutmuştur. Bu çalışmada; İlâhî bir emir ve nebevî bir erdem olan ihsan kavramının anlamı, önemi, din dilindeki karşılığı ve pratik hayata yansıması Kur’an ve sünnet ışığında ele alınacak, özellikle de hadislerdeki izdüşümleri örnekler üzerinden irdelenecektir.

One of the umbrella concepts in almost all of Islam's belief, worship, treatment and moral values is the concept of ihsan. Because Allah created human beings as an Ahsan-u Taqweem, He stated that He gave the most beautiful form to the creature in the Qur'an, that he was the most perfect creator, and that He was very generous and gracious to His servants with different uses of the concept of ihsan. This concept was also attributed to many prophets, especially the Prophet Muhammad, as a high moral value, and they were referred to as “Muhsins”. Human beings are obliged to act as a bestowal in their human relations and attitudes and behaviors towards all creatures, especially in the duty of worship to Allah. In this study; The meaning and importance of the concept of benevolence, which is a divine commandment and a prophetic virtue, its translation in the language of religion and its reflection on the practical life will be discussed in the light of the Qur'an and Sunnah.

امللخص مفهوم اإلحسان أحد املفاهيم الشاملة اليت تتضمنها جمموعة عقائد اإلسالم و عباداته وأخالقه القيمة ألن هللا الذي خلق اإلنسان يف أحسن تقومي من خالل االستخدام املتنوع للفظ اإلحسان يف القرآن، يبني أنه خلق املخلوقات أبحسن الصور وأنه اخلالق املبدع و أنه احملسن لعباده وتتضح األمهية العالية لإلحسان خاصة يف أنه وصف كثري من األنبياء مبا فيهم رسول هللا صلى هللا عليه وسلم أبهنم " حمسنون." وكذلك اإلنسان كلف أبن حيسن العالقة بينه وبني ربه يف عبادته، ويف مجيع معامالته االجتماعية وتصرفاته جتاه املخلوقات كلها إن مفهوم اإلحسان الذي هو أمر إهلي ونب تناول يف هذ وي سي ا البحث ُ معناه وأمهيته وما يقابله من االصطالح الديين وأثره يف احلياة اليومية على ضوء الكتاب والسنة، وخاصة سيتناول املوضوع من خالل النماذج التطبيقية الواردة من األحاديث النبوية.