Hermenötik döngüsel tarihi bir zihniyet okuması: Mustafa Kemal Atatürk

Abstract

Bu çalışmanın amacı Mustafa Kemal Atatürk’ün bir bilgi sosyolojisi terimi olarak ‘zihniyet’ yapısını; neden olduğu somut tarihi, toplumsal ve siyasi gelişmeler ışığında ve sosyal bilimlerin bazı kavramsal ölçütleriyle bütünlüklü bir okumaya tabi tutmaktır. Yöntem olarak tarihsel araştırma ve Gadamerci Hermenötik Döngüsel Analiz kullanılmıştır. Atatürk’ün tefekküründe millet devlet için değil, devlet millet içindir. Atatürk’ün felsefesinde yaygın kanının aksine asıl olan devlet değil millettir ve millet nihai amaçtır ve sosyolojik bir aşamadır. Üstelik milli mücadeleyi başlatan ve yürüten kadronun sivil niteliği de gözlerden kaçan önemli bir husustur. Onun sivil siyaset felsefesi ile çoğulcu eğitim felsefesi yakından ilişkilidir. Atatürk’ün millet sevgisi boğucu, hegemonik ve sahip olmaya dayalı değil, özgürleştirici, bireysel ve milli karakteri besleyici, üretken bir bilgelik sevgisine philo-sophia (felsefe)’ya dayanmaktadır. Düşünce şekilleriyle, toplum şekilleri arasında kaçınılmaz bir ilişki gören Atatürk sosyolojik terminolojiyle Türk milletinin “bilgiler sistemini” değiştirmiştir. Eşsiz bir eğitimci, hatta saygın eğitim bilimcilerce bir eğitim bilimci olarak kabul gören Atatürk zihniyet değişimiyle içine girilecek uygar dünyaya doğru bir tavır almıştır. Bu hedef yolunda Atatürk’ün eğitim felsefesi ve eğitim politikalarının çağdaşı diğer devlet adamlarınınkinden oldukça farklı olarak totaliter olmadığı, demokrasiyi “ülke aşkı” olarak niteleyerek milli egemenlik (cumhuriyet), demokrasi ve bütün vatandaşların eşit siyasal haklarını tanımayı vatanı için sorumluluk alan aktif bir vatanseverliğin gereği saydığı gibi önemli sonuçlara ulaşılmıştır.

Aim of the present is to completely investigate mind structure of Ataturk as sociological term. This investigation was conducted in the light of historical, social and political developments. Gadamerist Hermeneutic Analytic Circle was used. According to this Ataturk’s contemplation nation is not for state, state is for nation. Contrary to the prevalent opinion, in Ataturk’s philosophical approach, nation is essential not state, nation is final aim and sociological stage. Moreover, it has been missed that staff who is launching national independence war and founding the state is civilian. His civil political philosophy is closely related to the philosophy of pluralistic education. Ataturk’s love of nation is not suffocating, hegemonic and based on possession, it is empowering, individualistic, and feeding national character, producing, and philosophia (philosophy) notion. Having seen an inevitable relationship between ways of thinking and forms of society, Atatürk changed the Turkish nation's information system as a sociological terminology. Atatürk, who was recognized as a unique educator or a well-known educator by educational scientists, showed a stance against the civilized world with his change of mind in his country. On this target, Atatürk's educational philosophy and education policies not totalitarian were quite different from those of other statesmen who were contemporary. Describing democracy as a love of the country, Atatürk considered the necessity of active patriotism which took responsibility for his homeland to recognize national sovereignty (republic), democracy and equal political rights of all citizens. These are important results obtained here.