Uludağ göknarı (abies nordmanniana subsp. Bornmulleriana mattf.) Populasyonlarında tohum özelliklerine bağlı genetik çeşitlilik

Abstract

Bu çalışmanın amacı; Türkiye için endemik bir tür olan Uludağ göknarında bazı morfolojik karakterlere bağlı olarak genetik çeşitliliğinin ortaya konulmasıdır. Uludağ Göknarı, doğal yayılışını Batı Karadeniz Bölgesinde, Kızılırmak ile Uludağ arasında özellikle Ayancık, Ilgaz dağları, Bolu-Seben, Boyabat-Göktepe ormanları, Abant ve Uludağ’da yapar. Uludağ göknarı çok dekoratif bir türdür. Bundan dolayı peyzaj düzenlemelerinde sıkça kullanılır ve Noel ağacı olarak tercih edilir. Bu çalışmada; Uludağ Göknarı populasyonlarında genetik çeşitlilik, bazı tohum özelliklerine bağlı olarak belirlenmiştir. Materyal olarak, 12 populasyon ve her populasyondan 20 adet ağaç seçilmiştir. Deneme ağaçlarından alınan tohumlarda; tohum boyu, eni, genişliği ve ağırlığı, karpel boyu, eni ve ağırlığı, kanat eni ve boyu olmak üzere toplam 9 adet morfolojik karakter belirlenmiştir. Ölçülen karakterlere ait verilere SPSS paket programında “Hierarchical Cluster Analysis” uygulanarak değerlendirmeler yapılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre, populasyonlar arasında farklılıkların olduğu ortaya çıkmıştır. Çalışmanın sonuçları Uludağ göknarının ıslah çalışmaları ile in-situ ve ex-situ koruma stratejileri için altlık oluşturabilecektir

The object of this study was to determine the genetic diversity of Bornmullerian fir (Abies nordmanniana subsp. bornmulleriana Mattf) which is an endemic species of Turkey. Uludağ fir is distributed from Kızılırmak River to Mount Uludağ in Western Blacksea region, particularly in Ayancık, Ilgaz Mountains, Bolu Seben Mountains, Boyabat-Göktepe forests, Abant and Mount Uludağ. Bornmullerian fir is a very decorative species. For this reason, Abies nordmanniana is widely used for recreational works and preferred as Christmas Tree. In this study, genetic diversity of Bornmullerian fir was investigated according to some seed characteristics. A total of 12 population and 20 trees for each populations were selected for material. Then, an amount of seeds were collected from the sample trees, 9 morphological features were determined, including width, thickness, length and weight of seeds, carpel width, length and weight, wings width and length. Hierarchical Cluster Analysis was applied for analyzing the data using the SPSS program (Version 10.0 for Windows). The results showed that there were significant differences between the populations in terms of nine morphological features examined. The results of