Bingöl ili rüzgar potansiyeli ve iklim değişikliğinin etkisi

Abstract

Güneşin yeryüzünün farklı bölgelerini farklı ısıtmasından dolayı meydana gelen rüzgâr olayının, bulutların taşınarak yağmurların oluşması, çiçek tozlarının taşınarak döllenmesi, yenilenebilir ve temiz enerji kaynağı olarak kullanılma gibi birçok faydası mevcuttur. Bu çalışmada Bingöl ili ortalama rüzgâr hızları ve günümüzde meydana gelen iklim değişikliğinin etkisi araştırılmıştır. Ayrıca çalışmada Bingöl ili üzerinde hâkim olan rüzgâr yönü ve esen rüzgârın hangi yönden ne kadar sürekli olduğu araştırılmıştır. Rüzgâr hızı potansiyeli belirleme çalışmaları literatürde çok fazla yer almasına karşın bu potansiyelin iklim değişikliği ve/veya şehirleşme karşısında davranışını belirleme çalışmaları güncelliğini korumaktadır. Bu çalışma iki aşamada gerçekleşmekte olup birinci aşamada rüzgar hızı potansiyeli belirlenmiş, ikinci aşamada ise bu potansiyelin gelecekteki davranışı incelenmiştir. İklim değişikliği ve/veya şehirleşmenin etkilerini araştırmak üzere literatüre yeni kazandırılan ve birçok araştırmacı tarafından kullanılan yenilikçi yönelim çözümlemesi (YYÇ), geleneksel doğrusal regresyon (DR) ve Mann-Kendall (MK) yöntemleri kullanılmıştır. Yapılan çalışmalar sonucunda Bingöl ilinin genel olarak kuzeybatı yönünden rüzgârlarla beslendiği ve rüzgâr potansiyelinin tüm aylarda azalma eğiliminde olduğu ve söz konusu üç yönteminde birbirleri ile tutarlı sonuçlar verdiği tespit edilmiştir.

The winds are comprised of different heating of different areas by sun are beneficial to move clouds for precipitation and to transport pollen for fertilize of plants and used to generate clean and renewable energy resource. In this study, wind velocity and its change against the climate change is investigated for Bingöl province, Turkey. Furthermore, the continuity of the wind potential according to geographical directions for this city is investigated and the prevailing wind direction is determined. Although there are many studies on wind potential calculation, the determination of climate change and/or urbanization effects on this resource is new and current in the literature. In this study, firstly wind potential in Bingöl province is calculated and then the future behavior of this resource is examined. Innovative trend analysis which is a new trend determination method and used many researchers as well as traditional linear regression and Mann-Kendall methods are used to investigate the climate change and urbanization effects on winds in the city. As a result, northwest winds are prevailed on the city and the wind potential has a decreasing trend and all three methods give consistent results relative to each other.