Farklı orijinli kızılçam (Pinus brutia Ten.) fidanlarının morfolojik özelliklerinin karşılaştırılması
Künye
Çerçioğlu, M , Çetinkaya, D . (2021). Farklı orijinli kızılçam (Pinus brutia Ten.) fidanlarının morfolojik özelliklerinin karşılaştırılması . Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi , 22 (1) , 60-66 . DOI: 10.17474/artvinofd.856855Özet
Çalışma, Burdur-Gölhisar orman fidanlığında yetiştirilen, Bucak (Uludere) orijinli Döşemealtı tohum
bahçesi (TB19) (P2) ve Gölhisar (Evciler-Koçaş) orijinli Düzlerçamı tohum bahçesi (TB8)(P1)’nden elde
edilen tohumlardan gelen kızılçam fidanları üzerinde gerçekleştirilmiştir. Farklı orijinli ve 1+0 yaşlı
kızılçam (Pinus brutia Ten.) fidanları, aynı yetişme ortamında bazı morfolojik özellikler (fidan boyu,
kök boğazı çapı, en uzun kök uzunluğu, yan dal, tomurcuk, kök ve ibre sayıları) bakımından
karşılaştırılmıştır. Varyans analizi sonuçlarına göre, popülasyonlar fidan boyu ve kök boğazı çapı
bakımından benzerlik (p>0.05) gösterirken, kök ve tomurcuk sayısı bakımından popülasyonlar arası
anlamlı (p<0.05) farklılıklar tespit edilmiştir. Uygulanan korelasyon analizi sonucunda morfolojik
özellikler bakımından genel olarak anlamlı (p<0.05) pozitif ilişkiler ortaya çıkmıştır. Ayrıca, hesaplanan
gürbüzlük indisi bakımından en etkili olan faktörler sırasıyla en uzun kökün uzunluğu ve tomurcuk
sayısı olarak bulunmuştur. Türk Standartları Enstitüsü (TSE) fidan kalite sınıfları bakımından P1
popülasyonuna ait fidanların %56’sı 1. sınıf, %22’si 2. sınıf, %22’si dikime elverişsizdir. P2
popülasyonunda ise fidanların %84’ü 1. sınıf, %10’u 2. sınıf, %6’sı dikime elverişsiz olarak
belirlenmiştir. Elde edilen sonuçlar ışığında, Bucak (Uludere) orijinli fidanların gerek morfolojik
özellikler gerekse de TSE fidan kalitesi bakımından daha yüksek değerlere sahip olduğu ortaya
çıkmıştır. The study was carried out on Brutian Pine (Pinus brutia Ten.) seedlings from the seeds originated from
Dosemealti seed orchard (TB19) (P2) established by Bucak (Uludere) provenance and Duzlercami seed
orchard (TB8)(P1) established by Golhisar (Evciler-Kocas) provenance, grown in Burdur-Gölhisar forest
nursery. The seedling of the orchards of the species were sampled at 1 + 0 year to compare in terms of
some morphological characteristics (seedling height, root collar diameter, root length, side branch, bud,
root and needle numbers) at the nursery. According to the results of the variance analysis the seed
orchard populations were statistically similar (p>0.05) in terms of seedling length and root collar
diameter, while the populations had significant differences (p <0.05) in terms of root and bud numbers.
As a result of the correlation analysis, generally significant (p<0.05) positive relationships in terms of
morphological features were determined. In addition, the sturdiness index of the seedlings was
calculated in the light of the measurements obtained. The most effective factors in the context of the
sturdiness index were the length of the longest root and the number of buds, respectively. In terms of
seedling quality classes of the Turkish Standards Institute (TSE), 56%of the seedlings were 1st class,
22%were 2nd class, 22%were unsuitable for planting in P1. In the P2 population, 84%of the seedlings
were 1st class, 10%2nd class, 6%unsuitable for planting. As a result, it was determined that the
seedlings originated from Bucak (Uludere) showed higher growth performance in terms of both
morphological characteristics and TSE seedling quality than Golhisar.