Orman yangınlarının kuzugöbeği mantarının (morchella spp.) çoğalması üzerine etkilerinin araştırılması: Giresun, Alucra örneği
Künye
Sağlam, B. , Aybar, M. & Yılmaz, F. N. (2021). Orman Yangınlarının Kuzugöbeği Mantarının (Morchella spp.) Çoğalması Üzerine Etkilerinin Araştırılması: Giresun, Alucra Örneği . Doğal Afetler ve Çevre Dergisi , 7 (2) , 204-212 . DOI: 10.21324/dacd.770921Özet
Türkiye’de her yıl binlerce hektar alanda etkili olan orman yangınlarından sonra yanan alanlarda birçok yeni bitki ve hayvan türü
ortaya çıkmaktadır. Aynı şekilde yangınlardan sonra bölgede çok sayıda mantar türünün yoğun olarak ortaya çıktığı bilinmektedir. Bu
türlerden kuzugöbeği mantarı (Morchella spp.) fiyatı çok yüksek olmasına rağmen tüm dünyada sevilerek tüketilmektedir. Mantar
toplayarak gelir temin eden yöre halkı nazarında kuzugöbeği mantarı potansiyel yüksek bir gelir kaynağıdır. Kuzugöbeği mantarlarının
bazı türleri, orman yangınlarından sonra yanmış alanlarda toprak kimyasındaki ani değişiklikler, küçük dal ve yaprakların yanması
sonucu oluşan kül birikmesi nedeniyle bol miktarda ortaya çıkar. Bu çalışmanın amacı, yanan ormanlık alanlarda toprak reaksiyonu
(pH) ve organik maddeye bağlı olarak kuzugöbeği mantarının çoğalma potansiyelini belirlemektir. Sonuçlar, yangınla birlikte toprak
pH'ının ve beraberindeki organik maddenin arttığını ve dolayısıyla kuzugöbeği mantarı çoğalmasının arttığını göstermiştir. Mantar,
toprak pH değeri yüksek ve organik madde oranı düşük veya organik maddesi yüksek ve toprak pH değeri düşük topraklarda tek başına
tespit edilmemiştir. Alanda yüksek toprak pH'sı ve yüksek organik madde birlikte bulunmalıdır. Orman yangınına maruz kalan ve
mantarın bulunduğu alanların ortalama organik madde ve pH değerleri sırasıyla 7,25 ve 6,71 olarak bulunurken, aynı ekolojik
özellikleri gösteren yanmamış orman alanının ortalama organik madde ve pH değerleri sırasıyla 5,65 ve 5.98 olarak bulunmuştur.
Ülkemiz ormanlarında tahribata neden olan en önemli doğal afetlerden biri olan orman yangınlarının kuzugöbeği mantarı üretimi
kapsamında da kullanılabileceği söylenebilir. Yanan alanlardaki mantar üretiminden elde edilen gelir, yerel orman köylülerinin
gelirlerini artıracak ve sınırlı yıllık bütçelerine ek bir mali yardım sağlayacaktır. After each forest fire, which are effective in thousands of hectares of land every year in Turkey, many new plant species appear in
burning areas and many animals start browsing on these areas. Likewise, it is known that many mushroom species intensely emerge
in the area after each fire. Among these species, some species of Morel mushrooms (Morchella spp.), which are consumed all around
the world despite their high price. For that reason, it is a very high potential income source for the local forest villagers. Some kinds
of Morel mushroom species emerge abundantly in burnt areas after forest fires due to sudden changes in soil chemistry and ash
accumulation after the burns of small branches and lives. The aim of this present study is to determine Morel mushroom proliferation
growth potential after burnt of forested land based on the soil pH and organic matter. Our results showed that together with the fire,
the soil pH and accompanying organic matter increased and therefore proliferation of the morel mushroom increased. The soils that
the mushroom was not detected on have either high pH value and low organic matter or high organic matter and low soil pH value
alone. A high soil pH and high organic matter should be presented at the site together. The average organic matter and pH values of
the area which including mushroom exposed to forest fire were found to be 7.25 and 6.71 respectively while the average organic matter
and pH values of the unburned forested area showing same ecological characteristics were found to be 5.65 and 5.98. We conclude
that forest fires, one of the most important natural disasters that cause damage in the forests, can also be used within the scope of
morel mushroom production. Income from mushroom production in the burnt areas will boost the income of local forest villagers and
make an additional financial relief into their limited annual budgets.