Yönetişim göstergeleri bağlamında ülkelerin kümeleme analizi ve aras ile değerlendirilmesi

Abstract

Yönetişim, kamu sektörü, özel sektör, sivil toplum ve vatandaşların yönetim süreçlerine dâhil olduğu çok düzlemli bir yönetim sürecidir. Bununla birlikte, 1990’lı yıllardan sonra ülke yönetimlerinde yönetişim yaklaşımının benimsenmesi ile ilgili öneriler ağırlık kazanmıştır. Bu bağlamda, yönetişim küresel, ulusal ve yerel anlamda uygulanması gerekli bir yönetim anlayışı olarak ortaya çıkmıştır. Bununla birlikte Dünya Bankası, yönetişim yaklaşımının etkin olarak kullanılabilmesi ve ülkelerin yönetişim düzeylerini ölçebilmek amacıyla yönetişim göstergelerini belirli kriterlere göre oluşturmuştur. Bu çalışmanın amacı, Dünya Bankası’nın üç dönemine ait (1998, 2008 ve 2018) yönetişim verilerinin kümeleme analizi ve ARAS yöntemiyle değerlendirmektir. Bu kapsamda, ülkeler kümeleme analizi yöntemlerinde k-ortalama ile üç kümede sınıflandırılmış ve ARAS ile sıralamalar elde edilmiştir. Ayrıca, 1996-2018 yılları Dünya Bankası verilerine göre Türkiye’nin yönetişim bakımından sıralaması tespit edilmiş ve değerlendirilmiştir. Elde edilen bulgular, ülkelerin yönetişim kaliteleri ile gelişmişlik düzeyleri arasında benzerlik olduğunu göstermektedir. Bununla birlikte, Türkiye örneğinde olduğu gibi bazı ülkelerin kendine özgü koşulları yönetişim düzeyleri üzerinde etkili olmuştur.

Governance is a multi-level management process in which the public sector, private sector, civil society, and citizens are involved in management processes. After the 1990s, suggestions about the adoption of governance approaches in countries have gained importance. In this context, governance has emerged as a management approach that should be implementation globally, nationally, and locally. In addition, the World Bank has created governance indicators based on certain criteria to use the governance approach effectively and to measure the governance levels of countries. The purpose of this study is to evaluate the governance data of the World Bank for three periods (1998, 2008 and 2018) by cluster analysis and ARAS method. In this context, countries were classified into three clusters with k-mean in cluster analysis methods, and rankings were obtained with ARAS. Moreover, according to World Bank data, Turkey's ranking in terms of governance has been determined and evaluated on the basis of the years 1996-2018. According to the findings, there is a similarity between governance and the development level of countries. Besides, as in the case of Turkey, the specific circumstances of some countries affected levels of governance.