Doğu Karadeniz Bölgesi'nde arazi kullanımı, mülkiyet yapısı ve kadastro ilişkileri

Abstract

Kırsal alan sakinleri için en önemli kaynaklar toprak ve sudur. Barınmanın yanı sıra, geçinmek için gelir getiren bitkisel ve hayvan üretim ile ziraat sanatları hep toprağa bağlıdır. Doğu Karadeniz Bölgesi kırsalında yerleşim birimlerinin toplu olmayıp coğrafyaya dağılmış olması, zaten kıt olan arazinin kullanımında israfın yanı sıra önemli hukuki problemler de yaratmaktadır. Nüfus yoğunluğu oranının yüksek olması ve miras yoluyla bölünen parseller geçim şartlarını zorlayınca yer yer orman arazilerine yönelme söz konusu olmaktadır. Çeşitli yollarla bölünen her parsel içinde zamanla yeni konutlar ve yollar yapılmış, bunun arkasından da toprak erozyonu ve doğal afetler artmıştır. Diğer taraftan, iç ve dış göçlere bağlı olarak terk edilen veya gerektiği gibi işletilemeyen topraklar ve git gide gerileyen hayvancılık tarım ve mera arazilerinin kendiliğinden ormanlaşmasına sebep olmuştur. Bu durum karşısında, bir taraftan kısmen orman tahripleri olurken diğer taraftan da orman alanları çoğalmaktadır. Özel kişilerin tapulu ya da tapusuz olarak malik sıfatıyla kullandığı arazilerde orman ağaçlarının yaygın bir biçimde büyümesi ile orman görünümünü kazanmış olması, bu arazilerde özel mülkiyeti tartışılır hale getirmiştir. Daha çok kadastro sırasında ortaya çıkan bu tartışmalar çoğu zaman Yüksek Yargıya kadar ulaşmaktadır. Bu hukuki süreçte çoğunlukla vatandaşların mağduriyeti kadastroya karşı memnuniyetsizlikler ve güvensizlikler yaratmaktadır ki bu, “Tapu Sicilinin güven İlkesi” ni zedelemektedir. Bildiride Doğu Karadeniz Bölgesine özgü arazi kullanımı ile orman-mülkiyet ilişkilerinin sorunları ve çözüm için öneriler üzerinde durulmuştur.

Land and water are the most important resources for residents of rural areas. Besides sheltering, income-providing agricultural activities of herbal and animal productions are all depend on the land. The settlements being scattered around in the rural parts of the Eastern Black Sea Region generate dissipation on usage of the already-limited land as well as some important legal problems. High rate of population density and worsening of living conditions due to divided lands through inheritage may create intrusions towards the forested areas. With time, there have been new structures and roads in each divided land, followed by an increase in soil erosion and natural disasters. On the other hand, some cultivated fields and meadows are reforested again because of abandoned or insufficiently cultivated lands and decreasing of stockbreeding due to both internal immigration and emigration in the region. Therefore, when partial forest damage occurs in one side, reforestation of the abandoned areas increases in other side. In registered or non-registered lands used by private citizens as a reputed owner, private ownership has become controversial due to forming of a forest-like appearance by widespread growth of forest trees. These controversial issues most commonly emerge during the cadastral surveys and they are usually taken to the Supreme Court. In the legal process, citizens mostly get unjust treatments, creating displeasure and disbelief towards the cadastre; thus, damaging “ the Principle of reliance on Land Registry”. In this article, land use and issues arisen over the relations between forest and acquisition of property in the Eastern Black Sea Region are emphasized.