Tarihi Türk bahçelerinde havuz yapıları

Abstract

Hızla değişen ve kalıcı olmayan bahçe tasarımları göçebe hayattan yerleşik hayata geçen Türk toplumunun değişim süreci için önemli ipuçları verebilirdi. Ancak değerlendirme yapılabilecek bahçe örnekleri çok az bulunmakta ve olanların da değişime uğrayıp uğramadıkları net olarak bilinmemektedir. Bu çalışmada; farklı sanat akımları ile tanışmış olan, çoğunun varlığını ancak kitaplardan bildiğimiz tarihi Türk Bahçelerinin havuz detaylarının incelenerek Türk bahçe kültürü hakkında bilgi edinilmesi amaçlanmıştır. Çalışmada, ağırlıklı olarak son tanık olan Sedad Hakkı Eldem’in kaynakları Türk dünyasının önemli sanat kollarından olan tarihi belge niteliği taşıyan minyatürler, gezgin notları, çeşitli rehber nitelikli kaynaklar incelenmiştir. Çalışmada minyatürlerin tercih edilme sebebi, minyatürlerin ince ayrıntıların gösterildiği resimler olmasının yanı sıra Türk resminden önce minyatür sanat örneklerinin var olması ve arşiv niteliğinde çalışmalar olarak değerlendirilebilmesidir. Minyatürde görünümden çok fikir ve gerçeklik ön plandadır. Çalışmanın sonucunda bundan sonra yapılacak Türk Bahçesi çalışmaları için daha detaylı bir bakış açısı ortaya konulması umut edilmektedir.

The fast changes and non-permanent designs in Historical Turkish gardening could have given us important hints about the process of how nomadic Turkish people transformed into the settled life. But there are few samples of these designs to know if they underwent any changes. This study aims at giving information about the pool structures in the historical Turkish gardens, which are closely related to the Turkish culture. In doing so, the study examines the works of Sedad Hakki Eldem, together with miniatures, travel notes and various guiding notes. The reason why miniatures are chosen is because they are not only the pictures which give details but they were also existing in Turkish culture before the painting was used, so that miniatures could be evaluated as archives. In miniatures, idea and realism are more important rather than the look. As a result of this work, we expect to have a more detailed understanding of Turkish gardens for future use.