Ekosistem amenajmanının Karadeniz Bölgesi ormanlarında uygulama imkanlarının değerlendirilmesi

Abstract

Karadeniz Bölgesi doğası, denizi ve insanı ile bütünleşmiş olan eşsiz bir açık hava müzesidir. Orman, Karadeniz insanı için bir hayat felsefesi, bir yaşayış biçimi, bir ekmek kapısı ve bir yuva olarak görülmektedir. Bu doğal dokuya uygun olarak planlanması gereken Karadeniz Ormanları maalesef günümüze dek sadece odun üretimi amacına yönelik olarak planlanmış ve yasal ve yasa dışı nedenlerle alanlar el değiştirerek ciddi mülkiyet sorunları yaşanmış ve sonuçta orman-halk ilişkileri yara almıştır. Bu noktada Karadeniz Ormanlarının halkla birlikte, uzlaşmacı, ekolojik, çevre ve ekonomik işlevleri de dikkate alan bir planlama yaklaşımı ile işletilmesi artık kaçınılmazdır. Bu bağlamda hazırlanan bu bildiride; orman amenajmanı konusundaki son gelişmeler ele alınmış ve Dünya Ormancılık gündeminde olan ekosistem amenajmanı kavramı ve yaklaşımı tanıtılmaya çalışılmıştır. Ayrıca, Karadeniz Ormancılığında yaşanan planlama sorunlarına değinilmiş, Ekosistem Amenajmanı planlama yaklaşımının bu noktada sunacağı çözümler, bu çözümlere ulaşmada izlenecek strateji ve karşılaşılabilecek güçlükler, uluslar arası antlaşmalar ve süreçler de dikkate alınarak değerlendirilmiş ve çözüm önerileri sunulmuştur.

Over the last decade, forest management planning concept has rapidly changed towards an ecosystem based planning. Forest management planning based on biodiversity as well as forest ecosystem health and integrity is known as forest ecosystem management. This paper examines the evolutionary process of forest management, explains the conceptual framework, identifies the principles and the improvements over the conventional management planning and discusses different approaches towards ecosystem management. Black Sea forests are then evaluated based on the basic principles of ecosystem management. Forest composition of the region was particularly examined to determine the practical implementation of forest ecosystem management. We concluded that it is vital to implement the concept. However, we ascertain that smarter use of information technology such as geographic information systems (GIS) and remote sensing (RS), and operations research techniques such as goal programming and meta heuristics along with understanding spatial forest ecosystems dynamics and effective public involvement could make the realization of this new approach on the ground happen.