Ege denizi bağıl deniz seviyesi değişimlerinde kapula fonksiyonları ile trend analizleri
View/ Open
Access
info:eu-repo/semantics/openAccessAttribution-NonCommercial-NoDerivs 3.0 United Stateshttp://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/us/Date
2020Metadata
Show full item recordCitation
Yavuzdoğan, A , Tanır Kayıkçı, E . (2020). Ege Denizi Bağıl Deniz Seviyesi Değişimlerinde Kapula Fonksiyonları İle Trend Analizleri . Doğal Afetler ve Çevre Dergisi , 6 (1) , 49-65 . DOI: 10.21324/dacd.574930Abstract
İklim değişikliği başta olmak üzere birçok nedenden dolayı global ölçekte deniz seviyesinde meydana gelen artışlar, kıyı ekosistemlerini
etkilemekte ve kıyı yerleşimlerini tehdit etmektedir. Jeodezik açıdan uzun dönemli deniz seviyesi gözlemleri düşey kontrol ağlarının
datumunun belirlenmesi açısından önemlidir. İstatistik, ekonomi, aktüerya analizi, meteoroloji, hidroloji gibi birçok alanda farklı
değişkenler arasındaki ilişkileri araştırmak için kullanılan Kapula fonksiyonları değişkenlerin ve hatalarının dağılımından
etkilenmeyen, lineer ve lineer olmayan ilişkileri yansıtan, lokal bağımlılıkları da gösterebilen korelasyon yapısıyla lineer korelasyon
katsayısına göre oldukça elverişli bir korelasyon yapısı sunabilmektedir. Bu çalışmada, Ege Denizi kıyısında bulunan 5 mareograf
istasyonundan elde edilen 1990-2008 yılları arasında aylık deniz seviyesi ve deniz yüzey sıcaklığı ortalamaları verileri ile kıyılardaki
uzun dönemli bağıl deniz seviyesi değişimleri ve bu değişimlerin deniz yüzey sıcaklığı ile ilişkisi Kapula Fonksiyonları ile incelenmiştir.
Bu çalışma kapsamında ilk defa sunulan kapula temelli trend analiz yöntemi ile deniz seviyesi ve deniz yüzey sıcaklığı zaman serilerinde
trend analizleri gerçekleştirilerek elde edilen trendler regresyon modelleri ile karşılaştırılmıştır. Ege denizinde 1990-1998 yılları
arasında deniz seviyesinin oldukça hızlı bir şekilde arttığı, 1999-2008 yılları arasında ise deniz seviyesinin düştüğü görülmüştür. 1990-
1998 yılları arasında deniz seviyelerindeki artışın deniz yüzey sıcaklıklarındaki sıcaklık artışlarından kaynaklandığı, 1999-2008 yılları
arasındaki deniz seviyesindeki azalmaların da deniz yüzey sıcaklıklarındaki soğumalardan kaynaklandığı değerlendirilmiştir. Nowadays, it is known that for many reasons such as climate change, the sea level has globally increased. Sea level rises affect coastal
ecosystems and threaten coastal settlements. From a geodetic point of view, long term sea level observations are important in terms of
determining the datum of vertical control networks. Copula functions, which are frequently used in many fields such as statistics,
economics, actuarial analysis, meteorology and hydrology, have a correlation structure that reflects linear and nonlinear relationships
and can show local dependencies. In this study, relative sea level changes in the Aegean Sea and the relationship of these changes with
sea surface temperature were investigated by using a Copula based trend analysis method. The sea level data used in the study were
obtained from 5 tide – gauge stations in the Aegean Sea. Copula based trend analysis was performed in sea level and sea surface
temperature time series. The usability of Copula based trend analysis was investigated by comparing it with regression models. As a
result, it was observed that although the relative sea level increased rapidly in the Aegean Sea between 1990 and 1998, it decreased
between 1999 and 2008. Thanks to the Copula-based trend analysis applied in the sea surface temperature time series, it was observed
that the relative sea level rise was caused by the increase in sea surface temperatures between 1990 and 1998. It was determined that
sea level decreases between 1999 and 2008 were caused by the decrease in sea surface temperatures.
Source
Doğal Afetler ve Çevre DergisiVolume
6Issue
1Collections
The following license files are associated with this item: