Hadislerde veba ve korunma yollari bezlü’l-mâ’ûn adlı eser çerçevesinde
Künye
Kurt, İsmail (2009).Hadislerde veba ve korunma yollari bezlü’l-mâ’ûn adlı eser çerçevesinde. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler EnstitüsüÖzet
Bireyleri, toplumları ve tarihi derinden etkileyen bulaşıcı hastalıklar, vahim sonuçları ile insanlığın karşı karşıya kaldığı en büyük afetlerdendir. Sosyal ve siyasal yapıların aldığı önlemler dahi bu hastalıklar karşısında bazen yeterli olmamış ve insanoğlu çaresizliğini derinden hissetmiştir. Dünya ve ahiret dengesini sağlayan İslam dini de bu konuda belirli bir kıstas getirmiş ve bu kurallara uyulması ile dünya ve ahiret hayatında maslahatların elde edileceğini bildirmiştir. Bu tezde veba hastalığının tanımı, sebepleri, bu hastalığa karşı alınabilecek önlemler ve bu hastalıktan dolayı ölüm konuları incelenmiştir. Veba hastalığı Türkçe’de kemirgen hastalığı olarak bilinmektedir. Ancak Türkçedeki bu kullanım doğru bir kullanım değildir. Arapça ifade ile veba hastalığı bulaşıcı hastalıkların genelini ifade eder. Taun kelimesi ise bizim telakki ettiğimiz manada kemirgen hastalığı anlamındadır. Vebanın tanımı bölümünde öncelikle bu kavramın doğru tanımı verilmiştir. Daha sonra veba hastalığının sebebi olarak ileri sürülen cinlerin darbeleri, havanın tabiatının bozulması ve mikrop vasıtası ile hastalığın ortaya çıkması gibi teorileri irdeledik. Bu bağlamda ilk iki teori daha çok birbirini çürütmeye çalışan ve mikrop etkeninin tanımlanmadığı dönemlerde kullanılan teorilerdir. Modern tıbba göre bu hastalığın temel etkeni ‘yersina pestis’ adlı mikroptur. Yan etkenler ise bu mikrobun yaşam şartlarını taşıyan ortamlardır. Hadis-i şeriflerde ise bu hastalık cinlerle ilişkilendirilmiştir. Bu hastalığa karşı alınabilecek tedbirler dua, tedavi ve karantinadır. Tezde özellikle bu üç farklı önlemin birbirinin alternatifi olmadığını, aksine birbirini destekleyip hastalığa karşı direnci güçlendiren temel tedbirler olduğunu vurguladık. Özelde veba hastalığı genelde ise bulaşıcı hastalıklara karşı getirilen karantina uygulaması İslam dininin tıp tarihine kazandırmış olduğu önemli bir yeniliktir. İslam, karantinayı yalnızca tavsiye etmekle yetinmemiş, karantina şartlarına riayet etmemenin ahirette insanın sorumlu olmasına sebep olacağını bildirmiştir. Communicable diseases which reshape persons, communities and history, are acute disaster in serious results for humanity. Cautions which were gotten by social and politic establishments weren’t enough to these diseases. Because of these causes, humanity deeply felt in helplessness. Islam which supply balance of world life and life to come, get criteria to this problem. Islam advertise that whether this criteria is applied, there are benefits for world life and life to come. In our thesis we firstly gave definition of plague. After that, we analysed that causes of plague, cautions to this disease, deaths on account of plague. Plague is in Turkey “rodent disease”. This usage is not correct in Turkish. Usage of plague in Arabic is communicable diseases. Correct usage of plague in our understanding is “taun” which is rodent disease. Correct usage was written in thesis part “definition of plague”. Causes of plague are claimed that effects of goblins, falling of weather character, microbes etc. We explicated these claims in our thesis. Effects of goblins and falling of weather character cancel each other. These theories were used in era of unknown “microbe definiton”. Modern medicine introduced that basic cause of plague was microbe which named “yersina pestis”. Other factor is environment which supply life of this microbe. In Islamic sources (book of hadiths), cause of this disease is effect of goblins. Cautions to this disease are prayer, therapy and quarantine. We especially emphasize in thesis that these basic cautions help each other. Islam bring in the history of medicine quarantine concept to plague and other communicable diseases. Islam adviced that quarantine and abiding quarantine. Humanity are accountable in abiding quarantine both of world life and life to come.