Rize merkez ilçesi kültürel peyzaj alanlarında zamansal değişimin coğrafi bilgi sistemleri ile belirlenmesi

Abstract

Bu çalışmanın amacı bir kültürel peyzaj alanı olarak seçilen Rize Merkez ilçesinin 1955-2009 yılları arasındaki kültürel peyzaj dokusunun; arazi kullanım şekilleri ve arazi örtüsünün zamansal değişiminin Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) yardımı ile tespit edilmesi ve bu değişimin altında yatan faktörlerin irdelenmesidir. Bu amaçla 1955, 1989 ve 2009 yıllarına ait hava fotoğrafları, topoğrafik haritalar, önceden üretilmiş haritalar, raporlar gibi sayısal ve sayısal olmayan verilerin Coğrafi Bilgi Sistemleri yardımı ile bilgisayar ortamına aktarılması, yorumlama, analiz ve sayısallaştırma işlemleri sonucunda her üç tarih dilimi için arazi örtüsü ve arazi kullanım şekilleri tespit edilmiştir. Daha sonra, 54 yıllık süreç içerisinde, zamansal değişim gösteren arazi örtüsü ve arazi kullanım şekilleri nitelikleri ve nicelikleri ile ortaya konmuştur. Bu değişimlerin altında yatan faktörlerinin neler olduğunu ve bu değişimi nasıl etkilediklerini anlamak amacı ile yerel yöneticiler, kamu kurum ve kuruluşları ile görüşmeler yapılmıştır. Çalışmanın son aşamasında ise, önceki aşamalarında elde edilen değerlendirme ve analiz sonuçları temel alınarak, Rize Merkez’de zamansal kültürel peyzaj değişiminin ortaya çıkardığı sorunlar ve çözümleri üzerine genel bir değerlendirme yapılmış ve çözüm önerileri sunulmuştur.

This study covers the selected region of cultural landscape area, Rize Merkez district, between the years of 1955-2009 and scrutinizes Rize Merkez district’s cultural landscape structure; land use and land cover and its change in time with the use of the Geographic Information System (GIS) and analysis of the causes leading to this transformation. For this purpose, aerial photographs dated on 1955, 1989 and 2009, digital and non-digital data, topographic maps, thematic maps, pre-generated maps and reports are analyzed, digitized, interpreted, mapping by using the Geographic Information System for all these three time slots. In addition, this analysis, in the course of 54 years, has revealed the change both qualitatively and quantitatively, in land use and land cover of terrain over time. In order to identify the factors with their role on affecting this change, interviews were conducted with local administrators, government bodies and organizations. The last section of this research, based on the interpretation and analytical results from the previous sections, problems that stem from the change in cultural landscape in Rize Merkez district are identified and solution recommendations to these problems are offered