Artvin'in Şavşat ilçesinde yetiştirilen korunga (Onobrychis sativa Scop.) yem bitkisinin verimi ve kalitesi üzerine yükseltinin ve bazı toprak özelliklerinin etkisi

Abstract

Bu çalışma, bazı toprak özellikleri ve yükseltiye bağlı olarak, Artvin ili koşullarında yetiştirilmekte olan korunganın (Onobrychis sativa Scop.) bitki boyu, yeşil ve kuru ot verimi ile yem kalite parametrelerinde meydana gelebilecek olası değişimleri araştırmak amacıyla yürütülmüştür. Araştırma, Artvin ili Şavşat ilçesinde 3 yükselti kademesinde (850, 1010 ve 1475 m) bulunan ve homojen özelliklere sahip 3 farklı korunga parseli üzerinde gerçekleştirilmiştir. İlk olarak, seçilen parsellerdeki korunga bitkisinden vejetasyon süresi ve çiçeklenme dönemleri dikkate alınarak bitki boy ölçümleri yapılmıştır. Ayrıca, aynı parsellerden alınan bitki örnekleri üzerinde yeşil ot, kuru ot ve kuru madde verimleri hesaplanmış ve ham protein, ham kül, ham yağ, NDF, ADF ve ADL analizleri yapılmıştır. İlaveten, toprak numuneleri ise pH, organik madde ve kireç içerikleri, değişebilir katyonlardan Na, K, Ca ve Mg, elverişli fosfor miktarı ile azot içeriği bakımından analiz edilmişlerdir. Sonuçlar, ilin coğrafi yapısı gereği 1475 rakımlı yerlerde dahi yetiştiriciliği yapılan korunganın bitki boyunun her 3 yükseltide de benzer olduğunu göstermiştir. Ayrıca, korunga bitkisinin yeşil ot ve kuru ot veriminin, yetiştiriciliği yapılan bölgenin yükseltisine bağlı olarak değişmekle birlikte, 1475 m rakımda önemli düzeyde verim düşüklüğünün olduğu ortaya çıkmıştır. Yapılan çalışmada, irdelenen toprak özelliklerinden pH, organik madde ve toplam azot miktarlarının yükseltiler arasında istatistiki anlamda farklı olduğu (p<0.01) belirlenmiştir. Ayrıca, bazı toprak özellikleri ile bitki besin maddeleri içeriği arasında önemli (p<0.01) düzeyde korelasyonun bulunduğu da saptanmıştır. Bu sonuçlar, korunga bitkisi yetiştiriciliğinde hem toprak özelliklerinin hem de yükseltinin yem kalite parametrelerini belirlemede önemli etkenler olduğunu ortaya koymaktadır.

This study was conducted to investigate possible changes in plant height, fresh and dry hay yield and hay quality parameters of sainfoin (Onobrychis sativa Scop.) grown in Artvin province, depending on soil characteristics and altitude. The research was carried out on three different sainfoin plots located at three altitudes (850, 1010 and 1475 m) with similar characteristics in Savsat district of Artvin Province. Firstly, the height of plants was measured by considering the growing time and flowering period of sainfoin. Moreover, the yields of fresh forage, hay and dry matter were estimated, and the plant samples taken from the same plots were analyzed for crude protein, crude ash, crude oil, NDF, ADF, and ADL. In addition, soil samples were analyzed for pH, organic matter and lime contents, exchangeable cations of Na, K, Ca and Mg, available phosphorus content and total nitrogen. The results showed that the heights of the plants were similar for all sainfoin plots at all three altitudes including the highest plot located at 1475 m. Also, the fresh and dry hay yields of sainfoins varied depending on the altitude of the sainfoin growing locations, but it was found that the plot at 1475 m gave significantly low yield. In the current research, it was determined that pH, organic matter and total nitrogen contents of soils were significantly (p<0.01) varied between altitudes. Also, high correlations (p<0.01) were found between some soil characteristics and the amount of nutrient elements in plants. These results revealed that both soil characteristics and elevation are important factors on determining the parameters of hay quality for growing sainfoin plant.