Doğu Karadeniz göknarı (Abies nordmanniana (Stev.) Spach. subsp. nordmanniana) meşcerelerinin verim gücü ile bazı yetişme ortamı özellikleri arasındaki ilişkiler: Şavşat Orman İşletme Müdürlüğü örneği
Künye
Yener, İ. & Duman, A. (2022). Doğu Karadeniz göknarı (Abies nordmanniana (Stev.) Spach. subsp. nordmanniana) meşcerelerinin verim gücü ile bazı yetişme ortamı özellikleri arasındaki ilişkiler: Şavşat Orman İşletme Müdürlüğü örneği . Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi , 23 (1) , 113-126 . DOI: 10.17474/artvinofd.1076416Özet
Bu çalışma ile Şavşat Orman İşletme Müdürlüğü sınırları içerisinde doğal yayılış gösteren değişik yaşlı
saf Doğu Karadeniz göknarı meşcerelerinin bonitet endeksi ve bazı ekolojik özelliklerinin belirlenmesi
ve aralarındaki ilişkilerin araştırılması amaçlanmıştır. Bu kapsamda Şavşat Orman İşletme Müdürlüğü
sınırları içerisindeki göknar meşcerelerinden bakı grupları ve yükselti basamakları da dikkate alınarak
toplam 60 adet alan örneklenmiştir. Örnek alanların bazı fizyografik özellikleri (enlem-boylam,
yamaçtaki konum, yükselti, bakı ve eğim) ve meşcere özellikleri (göğüs çapı ve boy) belirlenmiştir. Sonra
çap ve boy verileri kullanılarak her bir örnek alan için bonitet (meşcere verim gücü) endeksleri
hesaplanmıştır. Ayrıca her alanda bir adet toprak çukuru açılarak üst topraktan (0-20 cm) birer adet
bozulmuş ve bozulmamış (silindir) toprak örneği alınmıştır. Alınan toprak örnekleri üzerinde bazı fiziksel
(kum, kil, toz, hacim ağırlığı, iskelet miktarı) ve kimyasal (pH, elektriksel iletkenlik, organik madde)
özellikler belirlenmiştir. Sonuçlara göre bu yöredeki göknar meşcerelerinin bonitet endeksi ortalama
27.1 ile 31.1 m arasındadır. 1720-2228 m yükseltiler arasında yer alan araştırma alanında eğim oldukça
değişken olup örneklenen meşcerelerin %76.6’sı dik eğimli ve sarp (eğim>%36) yamaçlar üzerinde
bulunmaktadır. Örnek alan topraklarının %83.3’ü balçıklı kum ve kumlu balçık tekstüründe olup hafif
asidik (pH=6.1-6.8) topraklar sınıfında yer almaktadır. Toprakların organik madde içeriği oldukça iyi olup
%91.6’sı %4’ün üzerindedir. Araştırma alanı toprakları denizden yüksekliğin ve eğimin de etkisiyle
oldukça taşlı olup %68.3’ünün iskelet miktarı %40’tan fazladır. Ayrıca bu yetişme ortamı faktörleri ile
meşcerelerin bonitet endeksi arasındaki ilişki basit korelasyon analizi ile belirlenmiştir. Ancak anlamlı
bir ilişki bulunamamıştır (p>0.05). Çalışmadan elde edilen bulgu ve sonuçlar yöre ormanlarının
ekolojisinin daha iyi anlaşılmasına katkı sağlayacaktır. The present study aimed to determine the site index and site characteristics of pure and uneven-aged
Caucasian fir (Abies nordmanniana (Stev.) Spach. subsp. nordmanniana) stands natively distributed in
Şavşat Forest District and investigate the relationships between them. Within this scope, 60-plot were
sampled from different aspects and altitude zones. Some physiographic features (e.g., latitudelongitude, distance to the ridge, elevation, aspect, and slope) and some stand characteristics (e.g.,
height and diameter at breast height) of each sample plot were determined. After that, the site index
was calculated using stand diameter-height data. A disturbed and undisturbed top-soil samples were
taken from a soil pit on each plot and analyzed for physical (sand, silt and clay, bulk density and soil
skeleton) and chemical (pH, EC, organic matter) soil properties. The results showed that the average
site index (SI) was 27.1 - 31.1 m, the fir stands mainly grow between 1720-2228 m a.s.l. and the slope
angle is highly variable. 76.6% of the studied stands were located at the steep and very steep slopes
(>36%) areas. 83.3% of the sample plots' soils were in loamy sand and sandy loam and slightly acidic
(pH=6.1-6.8). The mean soil organic matter content of the most studied stands (91.6%) was high with
over 4%. The soils were highly stony due to higher altitudes and steep slopes. The soil skeleton (>2 mm)
was over 40% in 68.3% of the most studied stands. In addition to the site characteristics, the
relationships between the site index and ecological variables were determined using simple correlation
analysis, but the results were not significant. We conclude that the findings and outcomes could
contribute to understanding the ecology of fir stands in the region.