Gazprom’un Rusya için öneminin ekonomi-politiği
Künye
Yıldırım Şahin, E. (2021). Rusya İçin Gazprom’un Yerinin ve Öneminin Ekonomi-Politiği. Fiscaoeconomia, 5 (2), 470-491.Özet
Enerji, insanlık tarihi boyunca insan yaşamı için hep önemli bir olgu olagelmiştir. Bugün
dünya üzerinde bu güce sahip olan ve çeşitli mecralarda bu gücün ekonomik ve politik
veçhelerini dinamik bir biçimde kullanan ülkelerin başında Amerika Birleşik Devletleri ve
Rusya Federasyonu gelmektedir. Bu iki ana ülkenin enerji üzerinden kurdukları işbirlikleri
aynı zamanda ekonomik ve siyasal ittifakların da anahtarını vermektedir. Rusya’nın,
Sovyetler Birliği’nden kalan ağır sanayi altyapısının yanısıra zengin yeraltı kaynaklarından
elde ettiği bu gücü hem ulusal hem de uluslararası bağlamda aldığı her kararın, attığı her
adımın dâhilinde görmek mümkündür. Bu hususta, Vladimir Putin’in başkanlık koltuğuna
oturduğu 2000 yılı ve sonrasında özellikle enerji sektörü gözetilerek yapılan devletleştirme
politikaları sonucunda bir devlet şirketi haline gelen ve her geçen gün dâhilinde
barındırdığı sektörleri ve şirketleri arttırarak dünyanın önde gelen şirketlerinden birisi
Gazprom’dur ve hem Rus coğrafyasındaki hem eski Sovyet coğrafyadaki hem de Avrupa ve
Uzakdoğu coğrafyalarındaki hem de dünyanın geri kalanındaki etki alanı ekonomik olduğu
kadar siyasal kararları ve müdahaleleri de içermektedir. Bu çalışma ile, Gazprom’un bu
nitelikleri üzerinden Rusya için ulusal ve uluslararası bağlamda yeri ve öneminin ekonomik
ve politik veçheleri irdelenmeye çalışılacaktır. Bu nedenle, ilk önce SSCB ve Boris Yeltsin
dönemleri üzerinden bir tarihsel incelemeye gidilecek, ardından da, özellikle Rus devletinin
ve Vladimir Putin yönetiminin mevcut gücünün arkasında yatan nedenleri anlamak için,
ulusal ve uluslararası bazda Gazprom’un öneminin ekonomi-politik bir analizi yapılmaya
çalışılacaktır. Energy always becomes a significant fact for the living of people in the course of human
history. Today the United States of America and Russian Federation are two prominent
countries that have such a power and dynamically use economic and political aspects of this
power in various mediums all over the world. The collaboration of these two main countries
over the energy also gives the key of economic and political alliances at the same time. It is
possible to see this power of Russia obtained from its rich underground sources within every
decision, every step taken in both national and international context besides heavy industry
infrastructure remained from the Soviet Union. In this respect, Gazprom is one of the foremost
corporations in the world by conveying to a state-owned company as a result of
nationalization politics carried out especially for regarding the energy sector and increasing
the number of sectors and companies it contains every day by the year of 2000, when Vladimir
Putin became the president, and afterwards, and its sphere of influence not only in Russian,
post-Soviet, European and Far Eastern geographies but also in the rest of the world also
includes economic and political decisions and interventions. By this work, it will aim to
investigate the economic and political aspects of the place and importance of Gazprom for
Russia within the context of national and international context through such attributes of it.
For this reason, firstly it will handle a historical examination over USSR and Boris Yeltsin eras,
and then it will try to make a political-economic analysis upon the significance of Gazprom on
national and international bases especially for understanding the reasons behind the current
power of Russian state and Vladimir Putin’s administration.