Dikey eksende eğilim çözümlemesi yöntemi
Citation
Güçlü, Y. S. (2022). Dikey Eksende Eğilim Çözümlemesi Yöntemi . Doğal Afetler ve Çevre Dergisi , 8 (1) , 134-141 . DOI: 10.21324/dacd.991394Abstract
Sera gazı miktarındaki ciddi artışla birlikte iklim değişikliği daha da hızlanmıştır. Meteorolojik ve hidrolojik veriler incelendiğinde bu değişikliğin etkisi net biçimde ortaya çıkmaktadır. Verilerin incelenmesi için de eğilim çözümleme yöntemleri sıklıkla kullanılmaktadır. Son zamanlarda Şen’in geliştirdiği Yenilikçi eğilim çözümlemesi (YEÇ) yöntemi görselleştirme yaparak verilerin trend durumlarının açığa çıkarılmasına ve tanımlanmasına imkân tanımaktadır. Bu makalenin temel amacı farklı bir grafik gösterimine başvurarak YEÇ yönteminin bir türevini geliştirmektir ve eğilimleri alternatif bir yaklaşım ile ortaya çıkarmaktır. Türkiye'nin Akdeniz, AkdenizKaradeniz geçiş ve karasal iklim bölgelerinde ölçülmüş veriler için uygulanan bu alternatif yöntem klasik YEÇ yaklaşımına göre farklı eğilim bilgilerini ortaya çıkarmaktadır. Bu makalede önerilen dikey eksen trend analiz yaklaşımı YEÇ yönteminden farklı olarak grafik üzerinde veri sayısını göstermektedir ve ölçümlerin yüksek, orta ve düşük değer aralığında nasıl dağıldığını açığa çıkarmaktadır. Bu çalışmada yapılan uygulamalar Türkiye'nin farklı kısımlarında yer alan Kırklareli, Yalova ve Alanya istasyonlarındaki 50 yıllık yağış kayıtlarını içermektedir. Kırklareli verilerinde bütüncül artan trend tespit edilirken önerilen yöntem ile ayrıca ölçümlerin tüm veri aralıklarında homojen dağıldığı görülmüştür. Yalova ve Alanya ölçümlerinde ise bütüncül olmayan azalan trende rastlanırken verilerin dağılımında homojen olmayan durum belirlenmiştir. Climate change has accelerated with the significant increase in the amount of greenhouse gases. When the meteorological and hydrological data are examined, the effect of this change is clearly revealed. Trend test methods are frequently used to determine trends on the data. Recently, Şen-innovative trend analysis (ITA) method provides the ability to visualize inspection and identification of trend conditions. The main objective of this paper is to attempt determination and visualization of trends by means of a special graphical representation based on alternative illustration of ITA. The suggested methodology shows different trend information than classical ITA on the Mediterranean, Mediterranean-Black Sea transitional, and continental climate regions in Turkey. The vertical axis trend analysis approach proposed in this study, shows the number of data on the graph and reveals how the measurements are distributed in the high, medium and low value ranges unlike the ITA method. This research comprises 50-year rainfall records in Kırklareli, Yalova, and Alanya stations located in Turkey. The monotonic increasing trend is detected for Kırklareli data and also it is observed that the measurements are homogeneously distributed with the suggested method. In Yalova and Alanya measurements, there are non-monotonic decreasing trends and non-homogeneous distributions are determined.