Murgul-akasya ağaçlandırmalarının yüzeysel akış ve sediment taşınmasını önlemedeki etkileri ve bunun su yönetimi-kuraklık ilişkileri bakımından irdelenmesi
Künye
Tüfekçioğlu, A , Güner, S , Duman, A , Küçük, M . (2016). Influences of Black Locust Afforestation Studies in Murgul on Preventing Surface Runoff and Sediment Load and Examination of Results in Terms of Water Management and Drought Relations. Doğal Afetler ve Çevre Dergisi, 2 (1), 66-70. DOI: 10.21324/dacd.05145Özet
Yüzeysel akışın ve sediment taşınmasının uygun bitki örtüsü seçimi ile azaltılması ve yağan yağışların önemli bir kısmının infiltrasyonla toprağa girmesi ve toprakta depolanması kuraklığın bitki gelişimi üzerinde yapacağı olumsuz etkiye karşı bitkiyi daha dirençli kılacak, bitki büyemesinde görülen azalma ve kuruma gibi olumsuzlukları önemli ölçüde azaltacaktır. Ayrıca, bunun taşkın ve sellerin sebep olacağı zararları da azaltıcı etkisi olacaktır. Bu yönü ile akasya alanları, otlak alanlarına göre, daha az yüzeysel akış ve sediment taşınmasına sahip oldukları için kuraklıktan etkilenme riskleri daha az görünmektedir. Ancak akasya ağaçlarının transpirasyonla kaybedeceği suyun otlak alanlarına göre daha fazla olması bu riski artırıcı yönde etki edecektir. Fakat, ağaç türleri derin kök geliştirmeleri ile, toprak kesitinin daha derinliklerindeki suyu kullanabilmeleri sayesinde kuraklığa daha dirençli olabilmektedirler. Bu çalışmada, Artvin-Murgul yöresinde asit zararına maruz kalmış sahalarda yapılan yalancı akasya ağaçlandırmalarının yüzeysel akış ve sediment taşınmasını önlemedeki etkileri hemen bitişiğindeki otlak alanları ile karşılaştırmak suretiyle araştırılmıştır. En fazla yüzeysel akış ve sediment taşınımı Mayıs-Haziran ve Ekim-Kasım dönemlerinde olmuştur. Mayıs-Kasım dönemindeki toplam yüzeysel akış miktarı otlak alanında 263 m3/ha iken hemen bitişiğindeki orman alanında 18 m3/ha olarak ölçülmüştür. Mayıs-Kasım dönemindeki toplam taşınan sediment miktarı otlak alanda 43,6 kg/ha iken, akasyalık alanda 5 kg/ha olmuştur. Elde olunan sonuçlar akasya ağaçlandırmasının erozyonu ve yüzeysel akışı önlemede çayır alanlarına göre çok daha etkili olduğunu göstermektedir.